ದಶಮೋSಧ್ಯಾಯಃ
ಶೌನಕ ಉವಾಚ-
ಹತ್ವಾ ಸ್ವರಿಕ್ಥಸ್ಪೃಧ ಆತತಾಯಿನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ
ಗವಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಸಹಾನುಜೈಃ ಪ್ರತ್ಯವರುದ್ಧಭೋಜನಃ ಕಥಂ ಪ್ರವೃತ್ತಃ ಕಿಮಕರ್ಷೀತ್
ತತಃ ॥೧॥
ಸೂತ ಉವಾಚ-
ವಂಶಂ ಕುರೋರ್ವಂಶದವಾಗ್ನಿನಿರ್ಹೃತಂ ಸಂರೋಹಯಿತ್ವಾ ಭವತಾಪನೋ
ಹರಿಃ ।
ನಿವೇಶಯಿತ್ವಾ ನಿಜರಾಜ್ಯ ಈಶ್ವರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರೀತಮನಾ
ಬಭೂವ ಹ ॥೨॥
ಯಾಜಯಿತ್ವಾSಶ್ವಮೇಧೈಸ್ತಾನ್
ತ್ರಿಭಿರುತ್ತಮಕಲ್ಪಕೈಃ ।
ತದ್ಯಶಃ ಪಾವನಂ
ದಿಕ್ಷು ಶತಮಾನ್ಯೋರಿವಾತನೋತ್ ॥೩॥
ನಿಶಮ್ಯ ಭೀಷ್ಮೋಕ್ತಮಥಾಚ್ಯುತೋದಿತಂ ಪ್ರವೃತ್ತವಿಜ್ಞಾನವಿಧೂತವಿಭ್ರಮಃ
।
ಶಶಾಸ ಗಾಮಿಂದ್ರ ಇವಾಜಿತಾಶ್ರಯಃ ಪಣಿಧ್ಯುಪಾತ್ತಾಮನುಜಾನುವರ್ತಿತಃ
॥೪॥
ಕಾಮಂ ವವರ್ಷ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾ ಮಹೀ ।
ಸಿಷಿಚುಃ ಸ್ಮ ವ್ರಜಂ ಗಾವಃ ಪಯಸಾSತ್ಯೂಧಸೋ ಮುದಾ ॥೫॥
ನದ್ಯಃ ಸಮುದ್ರಾ ಗಿರಯಃ ಸವನಸ್ಪತಿವೀರುಧಃ ।
ಫಲಂತ್ಯೋಷಧಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಕಾಮಮನ್ ವೃತು ತಸ್ಯ ವೈ ॥೬॥
ನಾಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಃ ಕ್ಲೇಶಾ ದೈವಭೂತಾತ್ಮಹೇತವಃ ।
ಅಜಾತಶತ್ರಾವಭವನ್ ಜಂತೂನಾಂ ರಾಜ್ಞಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥೭॥
ಉಷಿತ್ವಾ ಹಾಸ್ತಿನಪುರೇ ಮಾಸಾನ್ ಕತಿಪಯಾನ್ ಹರಿಃ ।
ಸುಹೃದಾಂ ಚ ವಿಶೋಕಾಯ ಸ್ವಸುಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಕಾಮ್ಯಯಾ ॥೮॥
ಆಮಂತ್ರ್ಯಾಥಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯ ತಮ್ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಕೈಶ್ಚಿತ್
ಪರಿಷ್ವಕ್ತೋSಭಿವಾದಿತಃ ॥೯॥
ಸುಭದ್ರಾ ದ್ರೌಪದೀ ಕುಂತೀ
ವಿದುರೋSಥ ಯುದಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಗಾಂಧಾರೀ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಯುಯುತ್ಸುರ್ಗೌತಮೋ ಯಮೌ ॥೧೦॥
ವೃಕೋದರಶ್ಚ ಧೌಮ್ಯಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಮತ್ಸ್ಯಸುತಾದಯಃ ।
ನ ಸೇಹಿರೇ ವಿಮುಹ್ಯಂತೋ ವಿರಹಂ ಶಾರ್ಙ್ಗಧನ್ವನಃ ॥೧೧॥
ಸತ್ಸಂಗಾನ್ಮುಕ್ತದುಃಸಂಗೋ ಹಾತುಂ ನೋತ್ಸಹತೇ ಬುಧಃ ।
ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ಯಶೋ ಯಸ್ಯ ಸಕೃದಾಕರ್ಣ್ಯ ರೋಚನಮ್ ॥೧೨॥
ತಸ್ಯಾಭ್ಯಸ್ತಧಿಯಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಸಹೇರನ್ ವಿರಹಂ ಕಥಮ್ ।
ದರ್ಶನಸ್ಪರ್ಶನಾಲಾಪ ಶಯನಾಸನಭೋಜನೈಃ ॥೧೩॥
ಸರ್ವೇ ತೇSನಿಮಿಷೈರಕ್ಷೈಸ್ತಮನುದ್ರುತಚೇತಸಃ
।
ವೀಕ್ಷಂತಃ ಸ್ನೇಹಸಂಬಂಧಾದ್ ವಿಚೇರುಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಹ ॥೧೪॥
ನ್ಯರುಂಧನ್ನುದ್ಗಲದ್ಬಾಷ್ಪಮೌತ್ಕಂಠ್ಯಾದ್ ದೇವಕೀಸುತೇ ।
ನಿರ್ಯಾತ್ಯಗಾರಾನ್ನಾಭದ್ರಮಿತಿ ಸ್ಯಾದ್ ಬಾಂಧವಸ್ತ್ರಿಯಃ
॥೧೫॥
ಮೃದಂಗಶಂಖಭೇರ್ಯಶ್ಚ ವೀಣಾಪಣವಗೋಮುಖಾಃ ।
ಧುಂಧುರ್ಯಾನಕಘಂಟಾದ್ಯಾ ನೇದುರ್ದುಂದುಭಯಸ್ತಥಾ ॥೧೬॥
ಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಾರೂಢಾಃ ಕುರುನಾರ್ಯೋ ದಿದೃಕ್ಷವಃ ।
ವವೃಷುಃ ಕುಸುಮೈಃ ಕೃಷ್ಣೇ ಪ್ರೇಮವ್ರೀಳಾಸ್ಮಿತೇಕ್ಷಣಾಃ ॥೧೭॥
ಸಿತಾತಪತ್ರಂ ಜಗ್ರಾಹ ಮುಕ್ತಾದಾಮವಿಭೂಷಿತಮ್ ।
ರತ್ನದಂಡಂ ಗುಡಾಕೇಶಃ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯತಮಸ್ಯ ಹ ॥೧೮॥
ಉದ್ಧವಃ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೈವ ವ್ಯಜನೇ ಪರಮಾದ್ಭುತೇ ।
ವಿಕೀರ್ಯಮಾಣೈಃ ಕುಸುಮೈ ರೇಜೇ ಮಧುಪತಿಃ ಪಥಿ ॥೧೯॥
ಅಶ್ರೂಯಂತಾಶಿಷಃ ಸತ್ಯಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ದ್ವಿಜೇರಿತಾಃ ।
ನಾನುರೂಪಾನುರೂಪಾಶ್ಚ ನಿರ್ಗುಣಸ್ಯ ಗುಣಾತ್ಮನಃ ॥೨೦॥
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಾಸೀತ್ ಸಂಜಲ್ಪ ಉತ್ತಮಶ್ಲೋಕಚೇತಸಾಮ್ ।
ಕೌರವೇಂದ್ರಪುರಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸರ್ವಶ್ರುತಿಮನೋಹರಃ ॥೨೧॥
ಸ್ತ್ರಿಯ ಊಚುಃ
ಸ ವೈ ಕಿಲಾಯಂ ಪುರುಷಃ ಪುರಾತನೋ ಯ ಏಕ ಆಸೀದವಿಶೇಷ ಆತ್ಮನಿ
।
ಅಗ್ರೇ ಗುಣೇಭ್ಯೋ ಜಗದಾತ್ಮನೀಶ್ವರೇ ನಿಮೀಲಿತಾತ್ಮಾನಿಶಿ
ಸುಪ್ತಶಕ್ತಿಷು ॥೨೨॥
ಸ ಏವ ಭೂಯೋ ನಿಜವೀರ್ಯಚೋದಿತಾಂ ಸ್ವಜೀವಮಾಯಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ
ಸಿಸೃಕ್ಷತೀಮ್ ।
ಅನಾಮರೂಪಾತ್ಮನಿ ರೂಪನಾಮನೀ ವಿಧಿತ್ಸಮಾನೋSನುಸಸಾರ ಶಾಸ್ತಿಕೃತ್ ॥೨೩॥
ಸ ವಾ ಅಯಂ ಯತ್ಪದಮತ್ರ ಸೂರಯೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ ನಿರ್ಜಿತಮಾತರಿಶ್ವನಃ
।
ಪಶ್ಯಂತಿ ಭಕ್ತ್ಯುತ್ಕಲಿತಾಮಲಾತ್ಮನಾ ನ ತ್ವೇಷ ಸತ್ತ್ವಂ
ಪರಿಮಾರ್ಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ ॥೨೪॥
ಸ ವಾ ಅಯಂ ಸಖ್ಯನುಗೀತಸತ್ಕಥೋ ವೇದೇಷು ಗುಹ್ಯೇಷು ಚ ವೇದವಾದಿಭಿಃ
।
ಯ ಏಕ ಈಶೋ ಜಗದಾತ್ಮಲೀಲಯಾ ಸೃಜತ್ಯವತ್ಯತ್ತಿ ನ ತತ್ರ ಸಜ್ಜತೇ
॥೨೫॥
ಯದಾ ಹ್ಯಧರ್ಮೇಣ ತಮೋSಧಿಕಾ ನೃಪಾಃ ಜೀವಂತಿ ತತ್ರೈಷ ಹಿ ಸತ್ತ್ವತಃ
ಕಿಲ ।
ಧರ್ಮಂ ಭಗಂ ಸತ್ಯಮೃತಂ ದಯಾಂ ಯಶೋ ಭವಾಯ ರೂಪಾಣಿ ದಧದ್
ಯುಗೇಯುಗೇ ॥೨೬॥
ಅಹೋ ಅಲಂ ಶ್ಲಾಘ್ಯತಮಂ ಯದೋಃ ಕುಲಂ ತ್ವಹೋ ಅಲಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ
ಮಧೋರ್ವನಮ್ ।
ಯದೇಷ ಪುಂಸಾಮೃಷಭಃ ಪ್ರಿಯಶ್ರವಾಃ ಸ್ವಜನ್ಮನಾ ಚಂಕ್ರಮಣೇನ
ಚಾಂಚತಿ ॥೨೭॥
ಅಹೋ ಬತ ಸ್ವರ್ಯಶಸಸ್ತಿರಸ್ಕರೀ ಕುಶಸ್ಥಲೀ ಪುಣ್ಯಯಶಸ್ಕರೀ
ಭುವಃ ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಯದನುಗ್ರಹೇಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಿತಾವಲೋಕಂ ಸ್ವಪತಿಂ
ಸ್ಮ ಯತ್ಪ್ರಜಾಃ ॥೨೮॥
ನೂನಂ ವ್ರತಸ್ನಾನಹುತಾದಿನೇಶ್ವರಃ ಸಮರ್ಚಿತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಗೃಹೀತಪಾಣಿಭಿಃ
।
ಪಿಬಂತಿ ಯಾಃ ಸಖ್ಯಧರಾಮೃತಂ ಮುಹುಃ ವ್ರಜಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸಮ್ಮುಮುಹುರ್ಯದಾಶಯಾ
॥೨೯॥
ಯಾ ವೀರ್ಯಶುಲ್ಕೇನ ಹೃತಾಃ ಸ್ವಯಂವರೇ ಪ್ರಮಥ್ಯ ಚೈದ್ಯಪ್ರಮುಖಾನ್
ವಿಶುಷ್ಮಿಣಃ ।
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಸಾಂಬ ಪ್ರಮುಖಾತ್ಮಜಾಃ ಪರಾ ಯಾಶ್ಚಾಹೃತಾ ಭೌಮವಧೇ
ಸಹಸ್ರಶಃ ॥೩೦॥
ಏತಾಃ ಪರಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಮವಾಪ್ತಯೇ ಸಮಂ ನಿರಸ್ತಶೋಕಂ ಬತ ಸಾಧು
ಕುರ್ವತೇ ।
ಯಾಸಾಂ ಗೃಹಾತ್
ಪುಷ್ಕರಲೋಚನಃ ಪತಿಃ ನ ಜಾತ್ವಪೈತ್ಯಾಕೃತಿಭಿರ್ಹೃದಿ ಸ್ಪೃಶನ್ ॥೩೧॥
ಸೂತ ಉವಾಚ-
ಏವಂವಿಧಾ ಗದಂತೀನಾಂ
ಸ ಗಿರಃ ಪುರಯೋಷಿತಾಮ್ ।
ನಿರೀಕ್ಷಣೇನಾಭಿನಂದನ್ಸಸ್ಮಿತೇನ
ಯಯೌ ಹರಿಃ ॥೩೨॥
ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಪೃತನಾಂ
ಗೋಪೀಥಾಯ ಮಧುದ್ವಿಷಃ ।
ಪರೇಭ್ಯಃ ಶಂಕಿತಃ ಸ್ನೇಹಾತ್
ಪ್ರಾಯುಂಕ್ತ ಚತುರಂಗಿಣೀಮ್ ॥೩೩॥
ಅಥ ದೂರಾಗತಾನ್
ಶೌರಿಃ ಕೌರವಾನ್ ವಿದುರಾಹಾನ್ವಿತಾನ್ ।
ಸನ್ನಿವರ್ತ್ಯ ದೃಢಂ
ಸ್ನಿಗ್ಧಾನ್ ಪ್ರಾಯಾತ್ ಸ್ವನಗರೀಂ ಪ್ರಿಯೈಃ ॥೩೪॥
ಕುರುಜಾಂಗಲಪಾಂಚಾಲಾನ್
ಶೂರಸೇನಾನ್ ಸಯಾಮುನಾನ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾವರ್ತಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ ಸಾರಸ್ವತಾನಥ ॥೩೫॥
ಮರುಧನ್ವಮತಿಕ್ರಮ್ಯ
ಸೌವೀರಾಭೀರಸೈಂಧವಾನ್ ।
ಆನರ್ತಾನ್
ಭಾರ್ಗವೋಪಾಗಾಚ್ಛ್ರಾಂತವಾಹೋ ಮನಾಗ್ ವಿಭುಃ ॥೩೬॥
ತತ್ರತತ್ರ ಚ ತತ್ರತ್ಯೈರ್ಹರಿಃ
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯತಾರ್ಹಣಃ ।
ಸಾಯಂ ಭೇಜೇ ದಿಶಂ ಪಶ್ಚಾದ್
ಗವಿಷ್ಠೋ ಗಾಂ ಗತಸ್ತದಾ ॥೩೭॥
ಆನರ್ತಾನ್ ಸ ಉಪವ್ರಜ್ಯ
ಸ್ವೃದ್ಧಾನ್ ಜನಪದಾನ್ ಸ್ವಕಾನ್ ।
ದಧ್ಮೌ ದರವರಂ ತೇಷಾಂ
ವಿಷಾದಂ ಶಮಯನ್ನಿವ ॥೩೮॥
ಸ ಉಚ್ಚಕಾಶೇ ಧವಳೋದರೋ
ದರೋSಪ್ಯುರುಕ್ರಮಸ್ಯಾಧರಶೋಣಶೋಣಿಮಾ ।
ದಾಧ್ಮಾಯಮಾನಃ ಕರಕಂಜಸಂಪುಟೇ
ಯಥಾSಬ್ಜಷಂಡೇ ಕಳಹಂಸ ಉತ್ಸ್ವನಃ ॥೩೯॥
ತಮುಪಶ್ರುತ್ಯ ನಿನದಂ
ಜಗದ್ಭವಭಯಾಪಹಮ್ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುಃ ಪ್ರಜಾಃ
ಸರ್ವಾ ಭರ್ತೃದರ್ಶನಲಾಲಸಾಃ ॥೪೦॥
ನತ್ವೋಪನೀತಬಲಯೋ ರವೇರ್ದೀಪಮಿವಾದೃತಾಃ
।
ಆತ್ಮಾರಾಮಂ ಪೂರ್ಣಕಾಮಂ
ನಿಜಲಾಭೇನ ನಿತ್ಯದಾ ॥೪೧॥
ಪ್ರೀತ್ಯುತ್ಫುಲ್ಲಮುಖಾಃ
ಪ್ರೋಚುರ್ಹರ್ಷಗದ್ಗದಯಾ ಗಿರಾ ।
ಪಿತರಂ ಸರ್ವಸುಹೃದಮವಿತಾರಮಿವಾರ್ಭಕಾಃ
॥೪೨॥
ನತಾಃ ಸ್ಮ ತೇ ನಾಥ ಸದಾSOಘ್ರಿಪಂಕಜಂ
ವಿರಿಂಚವೈರಿಂಚಸುರೇಂದ್ರವಂದಿತಮ್ ।
ಪರಾಯಣಂ ಕ್ಷೇಮಮಿಹೇಚ್ಛತಾಂ
ಪರಂ ನ ಯತ್ರ ಕಾಲಃ ಪ್ರಭವೇತ್ ಪರಪ್ರಭುಃ ॥೪೩॥
ಭವಾಯ ನಸ್ತ್ವಂ ಭವ ವಿಶ್ವಭಾವನ
ತ್ವಮೇವ ಮಾತಾSSತ್ಮಸುಹೃತ್ ಪತಿಃ ಪಿತಾ ।
ತ್ವಂ ಸದ್ಗುರುರ್ನಃ
ಪರಮಂ ಚ ದೈವತಂ ಯಸ್ಯಾನುವೃತ್ತ್ಯಾ ಕೃತಿನೋ ಬಭೂವಿಮ ॥೪೪॥
ಅಹೋ ಸನಾಥಾ ಭವತಾ ಸ್ಮ
ಯದ್ ವಯಂ ತ್ರೈವಿಷ್ಟಪಾನಾಮಪಿ ದೂರದರ್ಶನಮ್ ।
ಪ್ರೇಮಸ್ಮಿತಸ್ನಿಗ್ಧನಿರೀಕ್ಷಣಾನನಂ
ಪಶ್ಯೇಮ ರೂಪಂ ತವ ಸರ್ವಸೌಭಗಮ್ ॥೪೫॥
ಯರ್ಹ್ಯಂಬುಜಾಕ್ಷಾಂಚತಿ
ಮಾಧವೋ ಭವಾನ್ ಕುರೂನ್ ಮಧೂನ್ ವಾSಥ ಸುಹೃದ್ದಿದೃಕ್ಷಯಾ ।
ತತ್ರಾಬ್ದಕೋಟಿಪ್ರತಿಮಃ
ಕ್ಷಣೋ ಭವೇದ್ ರವಿಂ ವಿನಾSಕ್ಷ್ಣಾಮಿವ ನಸ್ತವಾಚ್ಯುತ ॥೪೬॥
ಇತಿ ಚೋದೀರಿತಾ ವಾಚಃ
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ ।
ಶೃಣ್ವಾನೋSನುಗ್ರಹಂ ದೃಷ್ಟ್ಯಾ ವಿತನ್ವನ್ ಪ್ರಾವಿಶತ್ ಪುರೀಮ್ ॥೪೭॥
ಮಧುಭೋಜದಶಾರ್ಹಾರ್ಹಕುಕುರಾಂಧಕವೃಷ್ಣಿಭಿಃ
।
ಆತ್ಮತುಲ್ಯಬಲೈರ್ಗುಪ್ತಾಂ
ನಾಗೈರ್ಭೋಗವತೀಮಿವ ॥೪೮॥
ಸರ್ವರ್ತುಸರ್ವವಿಭವೈಃಪುಣ್ಯವೃಕ್ಷಲತಾಶ್ರಮೈಃ
।
ಉದ್ಯಾನೋಪವನಾರಾಮೈರ್ಧೃತಪದ್ಮಾಕರಶ್ರಿಯಮ್
॥೪೯॥
ಗೋಪುರದ್ವಾರಮಾರ್ಗೇಷು
ಕೃತಕೌತುಕತೋರಣಾಮ್ ।
ಚಿತ್ರಧ್ವಜಪತಾಕಾಗ್ರೈರಂತಃ
ಪ್ರತಿಹತಾತಪಾಮ್ ॥೫೦॥
ಸಮ್ಮಾರ್ಜಿತಮಹಾಮಾರ್ಗ
ರಥ್ಯಾಪಣಕಚತ್ವರಾಮ್ ।
ಸಿಕ್ತಾಂ ಗಂಧಜಲೈರುಪ್ತಾಂ
ಫಲಪುಷ್ಪಾಕ್ಷತಾಂಕುರೈಃ ॥೫೧॥
ದ್ವಾರಿದ್ವಾರಿ ಗೃಹಾಣಾಂ
ಚ ದಧ್ಯಕ್ಷತಫಲೇಕ್ಷುಭಿಃ ।
ಅಲಂಕೃತಾಂ ಪೂರ್ಣಕುಂಭೈರ್ಬಲಿಭಿರ್ಧೂಪದೀಪಕೈಃ
॥೫೨॥
ನಿಶಮ್ಯ ಕೃಷ್ಣಮಾಯಾಂತಂ
ವಸುದೇವೋ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಅಕ್ರೂರಶ್ಚೋಗ್ರಸೇನಶ್ಚ
ರಾಮಶ್ಚಾದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಃ ॥೫೩॥
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಶ್ಚಾರುದೇಷ್ಣಶ್ಚ
ಯೇ ಚ ಸಾಂಬಗದಾದಯಃ ।
ಪ್ರಹರ್ಷವೇಗೋಚ್ಛವಸಿತಶಯನಾಸನಭೋಜನಾಃ
॥೫೪॥
ವಾರಣೇಂದ್ರಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಸುಮಂಗಲೈಃ ।
ಶಂಖತೂರ್ಯನಿನಾದೇನ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೇಣ
ಚಾದೃತಾಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುಜ್ಜಗ್ಮೂ ರಥೈರ್ಹೃಷ್ಟಾಃ
ಪ್ರಣಯಾಗತಸಾಧ್ವಸಾಃ ॥೫೫॥
ವಾರಮುಖ್ಯಾಶ್ಚ ಶತಶೋ
ಯಾನೈಸ್ತದ್ದರ್ಶನೋತ್ಸುಕಾಃ ।
ಚಲತ್ಕುಂಡಲನಿರ್ಭಾತಕಪೋಲವದನಶ್ರಿಯಃ
॥೫೬॥
ನಟನರ್ತಕಗಂಧರ್ವಾಃ ಸೂತಮಾಗಧವಂದಿನಃ
।
ಗಾಯಂತಿ ಚೋತ್ತಮಶ್ಲೋಕಚರಿತಾನ್ಯದ್ಭುತಾನಿ
ಚ ॥೫೭॥
ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಬಂಧೂನಾಂ
ಪೌರಾಣಾಮನುವರ್ತಿನಾಮ್ ।
ಯಥಾವಿಧ್ಯುಪಸಂಗಮ್ಯ
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಾನಮಾದಧೇ ॥೫೮॥
ಪ್ರಹ್ವಾಭಿವಂದನಾಶ್ಲೇಷಕರಸ್ಪರ್ಶಸ್ಮಿತೇಕ್ಷಣೈಃ
।
ಆ ಶ್ವಭ್ಯ ಆ ಶ್ವಪಾಕೇಭ್ಯೋ
ವರೈಶ್ಚಾಭಿಮತೈರ್ವಿಭುಃ ॥೫೯॥
ಸ್ವಯಂ ಚ ಗುರುಭಿರ್ವಿಪ್ರೈಃ
ಸದಾರೈಃ ಸ್ಥವಿರೈರಪಿ ।
ಆಶೀರ್ಭಿರ್ಯುಜ್ಯಮಾನೋSನ್ಯೈರ್ಬಂಧುಭಿಶ್ಚಾವಿಶತ್ ಪುರಮ್ ॥೬೦॥
ರಾಜಮಾರ್ಗಂ ಗತೇ ಕೃಷ್ಣೇ
ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ಕುಲಸ್ತ್ರಿಯಃ ।
ಹರ್ಮ್ಯಾಣ್ಯಾರುರುಹುರ್ವಿ
ಪ್ರಾಸ್ತದೀಕ್ಷಣಮಹೋತ್ಸವಾಃ ॥೬೧॥
ನಿತ್ಯಂ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಾನಾಂ
ಯದ್ಯಪಿ ದ್ವಾರಕೌಕಸಾಮ್ ।
ನ ವಿತೃಪ್ಯಂತಿ ಹಿ ದೃಶಃ
ಶ್ರಿಯೋ ಧಾಮಾಂಗಮಚ್ಯುತಮ್ ॥೬೨॥
ಶ್ರಿಯೋ ನಿವಾಸೋ ಯಸ್ಯೋರಃ
ಪಾನಪಾತ್ರಂ ಮುಖಂ ದೃಶಾಮ್ ।
ಬಾಹವೋ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ
ಸಾರಂಗಾಣಾಂ ಪದಾಂಬುಜಮ್ ॥೬೩॥
ಸಿತಾತಪತ್ರವ್ಯಜನೈರುಪಸ್ಕೃತಃ
ಪ್ರಸೂನವರ್ಷೈರಭಿವರ್ಷಿತಃ ಪಥಿ ।
ಪಿಶಂಗವಾಸಾ ವನಮಾಲಯಾ
ಬಭೌ ಘನೋ ಯಥಾರ್ಕೋಡುಪಚಾಪವೈದ್ಯುತೈಃ ॥೬೪॥
ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ತು ಗೃಹಂ
ಪಿತ್ರೋಃ ಪರಿಷ್ವಕ್ತಃ ಸ್ವಮಾತೃಭಿಃ ।
ವವಂದೇ ಶಿರಸಾ ಸಪ್ತ
ದೇವಕೀಪ್ರಮುಖಾ ಮುದಾ ॥೬೫॥
ತಾಃ ಪುತ್ರಮಂಕಮಾರೋಪ್ಯ
ಸ್ನೇಹಸ್ನುತಪಯೋಧರಾಃ
ಹರ್ಷವಿಹ್ವಲಿತಾತ್ಮಾನಃ
ಸಿಷಿಚುರ್ನೇತ್ರಜೈರ್ಜಲೈಃ ॥೬೬॥
ಅಥಾವಿಶತ್ ಸ್ವಭವನಂ
ಸರ್ವಕಾಮಮನುತ್ತಮಮ್ ।
ಪ್ರಾಸಾದಾ ಯತ್ರ ಪತ್ನೀನಾಂ
ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ಷೋಡಶ ।
ಶತಮಷ್ಟೊತ್ತರಂ ಚೈವ
ವಜ್ರವೈಡುರ್ಯ ಮಂಡಿತಾಃ ॥೬೭॥
ಪತ್ನ್ಯಃ ಪತಿಂ ಪ್ರೋಷ್ಯ
ಗೃಹಾನುಪಾಗತಂ ವಿಲೋಕ್ಯ ಸಂಜಾತಮನೋಮಹೋತ್ಸವಾಃ ।
ಉತ್ತಸ್ಥುರಾರಾತ್
ಸಹಸಾSSಸನಾಶ್ರಯಾಃ ಸಾಕಂಪಿತವ್ರೀಳಿತಲೋಚನಾನನಾಃ ॥೬೮॥
ತಮಾತ್ಮಜೈರ್ದೃಷ್ಟಿಭಿರಂತರಾತ್ಮನಾ
ದುರಂತಭಾವಾಃ ಪರಿರೇಭಿರೇ ಪತಿಮ್ ।
ನಿರುದ್ಧಮಪ್ಯಸ್ರವದಂಬು
ನೇತ್ರಯೋರ್ವಿಲಜ್ಜತೀನಾಂ ಭೃಗುವರ್ಯ ವೈಕ್ಲವಾತ್ ॥೬೯॥
ಯದ್ಯಪ್ಯಸೌ ಪಾರ್ಶ್ವಗತೋ
ರಹೋಗತಸ್ತಾಸಾಂ ತಥಾಪ್ಯಂಘ್ರಿಯುಗಂ ನವಂನವಮ್ ।
ಪದೇ ಪದೇ ಕಾ ವಿರಮೇತ
ತತ್ಪದಾಚ್ಚಲಾSಪಿ ಯಂಶ್ರೀರ್ನ ಜಹಾತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥೭೦॥
ಏವಂ ನೃಪಾಣಾಂ ಕ್ಷಿತಿಭಾರಜನ್ಮನಾಮಕ್ಷೌಹಿಣೀಭಿಃ
ಪರಿವೃತ್ತತೇಜಸಾಮ್ ।
ವಿಧಾಯ ವೈರಂ ಶ್ವಸನೋ
ಯಥಾSನಲಂ ಮಿಥೋ ವಧೇನೋಪರತೋ ನಿರಾಯುಧಃ ॥೭೧॥
ಸ ಏಷ ನರಲೋಕೇSಸ್ಮಿನ್ನವತೀರ್ಣಃ ಸ್ವಮಾಯಯಾ ।
ರೇಮೇ ಸ್ತ್ರೀರತ್ನಕೂಟಸ್ಥಃ
ಭಗವಾನ್ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಯಥಾ ॥೭೨॥
ಉದ್ದಾಮಭಾವಪಿಶುನಾಮಲವಲ್ಗುಹಾಸ
ವ್ರೀಳಾವಲೋಕನಿಹತೋ ಮದನೋSಪಿ ಯಾಸಾಮ್ ।
ಸಮ್ಮುಹ್ಯ ಚಾಪಮಜಹಾತ್
ಪ್ರಮದೋತ್ತಮಾಸ್ತಾ ಯಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಂ ವಿಮಥಿತುಂ ಕುಹಕೈರ್ನ ಶೇಕುಃ ॥೭೩॥
ಮನ್ಯತೇ ತನ್ಮಯಂ ಲೋಕೋ
ಹ್ಯಸಂಗಮಪಿ ಸಂಗಿನಮ್ ।
ಆತ್ಮೌಪಮ್ಯೇನ ಮನುಜಂ
ಪ್ರಾವೃಣ್ವಾನಮಾತೋSಬುಧಃ ॥೭೪॥
ಯತ್ತದೀಶನಮೀಶಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋSಪಿ ತದ್ಗುಣೈಃ ।
ನ ಯುಜ್ಯತೇ ಸದಾSSತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯಥಾ
ಬುದ್ಧಿಸ್ತದಾಶ್ರಯಾ ॥೭೫॥
ತಂ ಮೇನಿರೇ ಖಲಾ
ಮೂಢಾಃಸ್ತ್ರೈಣಂ ಚಾನುವ್ರತಂ ಹರೇಃ ।
ಅಪ್ರಮಾಣವಿದೋ ಭರ್ತುರೀಶ್ವರಂ
ಮತಯೋ ಯಥಾ ॥೭೬॥
॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ
ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪ್ರಥಮಸ್ಕಂಧೇ ದಶಮೋSಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭಾಗವತ ಮಹಾಪುರಾಣದ ಮೊದಲ ಸ್ಕಂಧದ ಹತ್ತನೇ ಅಧ್ಯಾಯ ಮುಗಿಯಿತು.
*********
No comments:
Post a Comment