ತ್ರಯೋದಶೋSಧ್ಯಾಯಃ
ಸೂತ ಉವಾಚ--
ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತೇ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ
ಜಿಷ್ಣೌ ಬಂಧುದಿದೃಕ್ಷಯಾ ।
ಜ್ಞಾತುಂ ಮಾಯಾಮನುಷ್ಯಸ್ಯ
ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಚೇಹಿತಮ್ ॥೧॥
ವ್ಯತೀತಾಃ ಕತಿಚಿನ್ಮಾಸಾಸ್ತದಾ
ತು ಶತಶೋ ನೃಪಃ ।
ದದರ್ಶ ಘೋರರೂಪಾಣಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ
ಭೃಗೂದ್ವಹ ॥೨॥
ಕಾಲಸ್ಯ ಚ ಗತಿಂ ರೌದ್ರಾಂ
ವಿಪರ್ಯಸ್ತರ್ತುಧರ್ಮಿಣಃ ।
ಪಾಪೀಯಸೀಂ ನೃಣಾಂ ವಾರ್ತಾಂ
ಕ್ರೋಧಲೋಭಾನೃತಾತ್ಮನಾಮ್ ॥೩॥
ಜಿಹ್ಮಪ್ರಾಯಂ ವ್ಯವಹೃತಂ
ಸಾಧ್ಯಮಿಶ್ರಂ ಚ ಸೌಹೃದಂ ।
ಪಿತೃಮಾತೃಸುಹೃದ್ ಭ್ರಾತೃ
ದಂಪತೀನಾಂ ಚ ಕಲ್ಕಿತಾಮ್ ॥೪॥
ನಿಮಿತ್ತಾನ್ಯಪ್ಯರಿಷ್ಟಾನಿ
ಕಾಲೇ ತ್ವನುಗತೇ ನೃಣಾಮ್ ।
ಲೋಭಾದ್ಯಧರ್ಮಪ್ರಕೃತಿಂ
ದೃಷ್ಟ್ವೋವಾಚಾನುಜಂ ನೃಪಃ ॥೫॥
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ--
ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತೇ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ
ಜಿಷ್ಣೌ ಬಂಧುದಿದೃಕ್ಷಯಾ ।
ಜ್ಞಾತುಂ ಚ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಚ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಮ್ ॥೬॥
ಗತಾಃ ಸಪ್ತಾಧುನಾ ಮಾಸಾ
ಭೀಮಸೇನ ತವಾನುಜಃ ।
ನಾಯಾತಿ ಕಸ್ಯ ವಾ ಹೇತೋರ್ನಾಹಂ
ವೇದೇದಮಂಜಸಾ ॥೭॥
ಅಪಿ ದೇವರ್ಷಿಣಾSSದಿಷ್ಟಃ
ಸ ಕಾಲಃ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಃ ।
ಯದಾSSತ್ಮನೋSಙ್ಗಮಾಕ್ರೀಡಂ ಭಗವಾನುತ್ಸಿಸೃಕ್ಷತಿ ॥೮॥
ಯೇಷಾಂ ನಃ ಸಂಪದೋ ರಾಜ್ಯಂ ದಾರಾಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಕುಲಂ ಪ್ರಜಾಃ ।
ಆಸನ್ ಸಪತ್ನವಿಜಯೋ ಲೋಕಾಶ್ಚ
ಯದನುಗ್ರಹಾತ್ ॥೯॥
ಪಶ್ಯೋತ್ಪಾತಾನ್ ನರವ್ಯಾಘ್ರ
ಭೌಮಾನ್ ದಿವ್ಯಾನ್ ಸದೈಹಿಕಾನ್ ।
ಘೋರಮಾಶಂಸತೋSದೂರಾದ್
ಭಯಂ ನೋ ಬುದ್ಧಿಮೋಹನಮ್ ॥೧೦॥
ಊರ್ವಕ್ಷಿಬಾಹವೋ ಮಹ್ಯಂ
ಸ್ಫುರಂತ್ಯಂಗ ಪುನಃಪುನಃ ।
ವೇಪಥುಶ್ಚಾಪಿ ಹೃದಯೇ
ಆರಾದ್ ದಾಸ್ಯಂತಿ ವಿಪ್ರಿಯಮ್ ॥೧೧॥
ಶಿವೈಷೋದ್ಯಂತಮರುಣಮಭಿರೌತ್ಯನಲಾನನಾ ।
ಮಾಮಂಗ ಸಾರಮೇಯೋSಯಮಭಿಧಾವತ್ಯಭೀತವತ್ ॥೧೨॥
ಶಸ್ತಾಃ ಕುರ್ವಂತಿ ಮಾಂ
ಸವ್ಯಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಶವೋSಪರೇ ।
ವಾಹಾಂಶ್ಚ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ
ಲಕ್ಷಯೇ ರುದತೋ ಮಮ ॥೧೩॥
ಮೃತ್ಯುದೂತಃ ಕಪೋತೋSಗ್ನಾವುಲೋಕಃ ಕಂಪಯನ್ಮನಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುಲೂಕಶ್ಚ ಹುಂಕಾರೈರನಿದ್ರೌ
ಶೂನ್ಯಮಿಚ್ಛತಃ ॥೧೪॥
ಧೂಮ್ರಾ ದಿಶಃ ಪರಿಧಯಃ
ಕಂಪತೇ ಭೂಃ ಸಹಾದ್ರಿಭಿಃ ।
ನಿರ್ಘಾತಶ್ಚ ಮಹಾಂಸ್ತಾತ
ಸಾಕಂ ಚ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಭಿಃ ॥೧೫॥
ವಾಯುರ್ವಾತಿ ಖರಸ್ಪರ್ಶೋ
ರಜಸಾ ವಿಸೃಜಂಸ್ತಮಃ ।
ಅಸೃಗ್ ವರ್ಷಂತಿ ಜಲದಾ
ಬೀಭತ್ಸಮಿವ ಸರ್ವತಃ ॥೧೬॥
ಸೂರ್ಯಂ ಹತಪ್ರಭಂ ಪಶ್ಯ
ಗ್ರಹಮರ್ದಂ ಮಿಥೋ ದಿವಿ ।
ಸಸಂಕುಲೇ ತು ಭಗಣೇ ಜ್ವಲಿತೇ
ಇವ ರೋದಸೀ ॥೧೭॥
ನದ್ಯೋ ನದಾಶ್ಚ ಕ್ಷುಭಿತಾಃ
ಸರಾಂಸಿ ಚ ಮನಾಂಸಿ ಚ ।
ನ ಜ್ವಲತ್ಯಗ್ನಿರಾಜ್ಯೇನ
ಕಾಲೋSಯಂ ಕಿಂ ವಿಧಾಸ್ಯತಿ
॥೧೮॥
ನ ಪಿಬಂತಿ ಸ್ತನಂ ವತ್ಸಾ
ನ ದುಹ್ಯಂತಿ ಚ ಮಾತರಃ ।
ರುದಂತ್ಯಶ್ರುಮುಖಾ ಗಾವೋ
ನ ಹೃಷ್ಯಂತ್ಯೃಷಭಾ ವ್ರಜೇ ।
ದೈವತಾನಿ ರುದಂತೀವ ಸ್ವಿದ್ಯಂತಿ
ಪ್ರಚಲಂತಿ ಚ ॥೧೯॥
ಇಮೇ ಜನಪದಾ ಗ್ರಾಮಾಃ
ಪುರೋದ್ಯಾನಾಕರಾಶ್ರಮಾಃ ।
ಭ್ರಷ್ಟಶ್ರಿಯೋ ನಿರಾನಂದಾಃ
ಕಿಮಘಂ ದರ್ಶಯಂತಿ ನಃ ॥೨೦॥
ಮನ್ಯ ಏತೈರ್ಮಹೋತ್ಪಾತೈರ್ನೂನಂ
ಭಗವತಃ ಪದೈಃ ।
ಅನನ್ಯಪುರುಷಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಹೀನಾ
ಭೂರ್ಹತಸೌಭಗಾ ॥೨೧॥
ಇತಿ ಚಿಂತಯತಸ್ತಸ್ಯ
ದೃಷ್ಟಾರಿಷ್ಟೇನ ಚೇತಸಾ ।
ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗಮದ್
ಬ್ರಹ್ಮನ್ ಯದುಪುರ್ಯಾಃ ಕಪಿಧ್ವಜಃ ॥೨೨॥
ತಂ ಪಾದಯೋರ್ನಿಪತಿತಮಯಥಾಪೂರ್ವಮಾತುರಮ್ ।
ಅಧೋವದನಮಬ್ಬಿಂದೂನ್
ಮುಂಚಂತಂ ನಯನಾಬ್ಜಯೋಃ ॥೨೩॥
ವಿಲೋಕ್ಯೋದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯೋ
ವಿಚ್ಛಾಯಮನುಜಂ ನೃಪಃ ।
ಪೃಚ್ಛತಿ ಸ್ಮ ಸುಹೃನ್ಮಧ್ಯೇ
ಸಂಸ್ಮರನ್ ನಾರದೇರಿತಮ್ ॥೨೪॥
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ--
ಕಚ್ಚಿದಾನರ್ತಪುರ್ಯಾಂ
ನಃ ಸುಹೃದಃ ಸುಖಮಾಸತೇ ।
ಮಧುಭೋಜದಶಾರ್ಹಾರ್ಹ
ಸಾತ್ವತಾಂಧಕವೃಷ್ಣಯಃ ॥೨೫॥
ಶೂರೋ ಮಾತಾಮಹಃ ಕಚ್ಚಿತ್
ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾಸ್ತೇ ಚಾಥ ಮಾರಿಷಃ ।
ಮಾತುಲಃ ಸಾನುಜಃ ಕಚ್ಚಿತ್
ಕುಶಲ್ಯಾನಕದುಂದುಭಿಃ ॥೨೬॥
ಸಪ್ತ ಸ್ವಸಾರಸ್ತತ್ಪತ್ನ್ಯೋ
ಮಾತುಲಾನ್ಯಃ ಸಹಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಆಸತೇ ಸಸ್ನುಷಾಃ ಕ್ಷೇಮಂ
ದೇವಕೀಪ್ರಮುಖಾಃ ಸ್ವಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥೨೭॥
ಕಚ್ಚಿದ್ ರಾಜಾSSಹುಕೋ
ಜೀವತ್ಯಸತ್ಪುತ್ರೋSಸ್ಯ
ಚಾನುಜಃ ।
ಹೃದಿಕಃ ಸಸುತೋSಕ್ರೂರೋ ಜಯಂತಗದಸಾರಣಾಃ ॥೨೮॥
ಆಸತೇ ಕುಶಲಂ ಕಚ್ಚಿದ್
ಯೇ ಚ ಶತ್ರುಜಿದಾದಯಃ ।
ಕಚ್ಚಿದಾಸ್ತೇ ಸುಖಂ
ರಾಮೋ ಭಗವಾನ್ ಸಾತ್ವತಾಂ ಪತಿಃ ॥೨೯॥
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಃ ಸರ್ವವೃಷ್ಣೀನಾಂ
ಸುಖಮಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಥಃ ।
ಗಂಭೀರರಯೋSನಿರುದ್ಧೋ ವರ್ಧತೇ ಭಗವಾನುತ ॥೩೦॥
ಸುಷೇಣಶ್ಚಾರುದೇಷ್ಣಶ್ಚ
ಸಾಂಬೋ ಜಾಂಬವತೀಸುತಃ ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಪ್ರವರಾಃ
ಸಪುತ್ರಾ ಋಷಭಾದಯಃ ॥೩೧॥
ತಥೈವಾನುಚರಾಃ ಶೌರೇಃ
ಶ್ರುತಸೇನೋದ್ಧವಾದಯಃ ।
ಸುನಂದನಂದಶೀರ್ಷಣ್ಯಾ
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸಾತ್ವತರ್ಷಭಾಃ ॥೩೨॥
ಅಪಿ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾಸತೇ
ಸರ್ವೇ ರಾಮಕೃಷ್ಣಭುಜಾಶ್ರಯಾಃ ।
ಅಪಿ ಸ್ಮರಂತಿ ಕುಶಲಮಸ್ಮಾಕಂ
ಬದ್ಧಸೌಹೃದಾಃ ॥೩೩॥
ಭಗವಾನಪಿ ಗೋವಿಂದೋ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ
ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ ।
ಕಚ್ಚಿತ್ ಪುರೇ ಸುಧರ್ಮಾಯಾಂ
ಸುಖಮಾಸ್ತೇ ಸುಹೃದ್ ವೃತಃ ॥೩೪॥
ಮಂಗಳಾಯ ಚ ಲೋಕಾನಾಂ
ಕ್ಷೇಮಾಯ ಚ ಭವಾಯ ಚ ।
ಆಸ್ತೇ ಯದುಕುಲಾಂಭೋಧಾವಾದ್ಯೋSನಂತಸಖಃ ಪುಮಾನ್ ॥೩೫॥
ಯದ್ಬಾಹುದಂಡೈರ್ಗುಗುಪ್ತಾಯಾಂ
ಸ್ವಪುರ್ಯಾಂ ಯದವೋSರ್ಚಿತಾಃ ।
ಕ್ರೀಡಂತಿ ಪರಮಾನಂದಂ
ಮಹಾಪೂರುಷಿಕಾ ಇವ ॥೩೬॥
ಯತ್ಪಾದಶುಶ್ರೂಷಣಮುಖ್ಯಕರ್ಮಣಾ
ಸತ್ಯಾದಯೋ ದ್ವಷ್ಟಸಹಸ್ರಯೋಷಿತಃ ।
ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಸಂಖೇ ತ್ರಿದಶಾಂಸ್ತದಾಶಿಷೋ
ಹರಂತಿ ವಜ್ರಾಯುಧವಲ್ಲಭೋಚಿತಾಃ ॥೩೭॥
ಯದ್ಬಾಹುದಂಡಾಭ್ಯುದಯಾನುಜೀವಿನೋ
ಯದುಪ್ರವೀರಾ ಹ್ಯಕುತೋಭಯಾ ಮುಹುಃ ।
ಅಧಿಕ್ರಮಂತ್ಯಂಘ್ರಿಭಿರಾಹೃತಾಂ
ಬಲಾತ್ ಸಭಾಂ ಸುಧರ್ಮಾಂ ಸುರಸತ್ತಮೋಚಿತಾಮ್ ॥೩೮॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ತ್ತೇSನಾಮಯಂ ತಾತ ಭ್ರಷ್ಟತೇಜಾ ವಿಭಾಸಿ ಮೇ ।
ಅಲಬ್ಧಮಾನೋSವಜ್ಞಾತಃ ಕಿಂ ವಾ ತಾತ ಚಿರೋಷಿತಃ ॥೩೯॥
ಕಚ್ಚಿನ್ನಾಭಿಹಿತೋ ಭಾವೈಃ
ಶಬ್ದಾದಿಭಿರಮಂಗಳೈಃ ।
ನ ದತ್ತಂ ಯುಕ್ತಮರ್ಥಿಭ್ಯ
ಆಶಯಾ ಯತ್ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಮ್ ॥೪೦॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ
ಬಾಲಂ ಗಾಂ ವೃದ್ಧಂ ರೋಗಿಣಂ ಸ್ತ್ರಿಯಮ್ ।
ಶರಣ್ಯೋಪಸೃತಂ ಸತ್ತ್ವಂ
ನಾತ್ಯಾಕ್ಷೀಃ ಶರಣಪ್ರದಃ ॥೪೧॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ತ್ವಂ ನಾಗಮೋSಗಮ್ಯಾಂ ಗಮ್ಯಾಂ ವಾSಸತ್ಕೃತಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಮ್ ।
ಪರಾಜಿತೋ ವಾSಥ ಭವಾನ್
ನೋತ್ತಮೈರ್ವಾ ಸಮೈಃ ಪಥಿ ॥೪೨॥
ಅಪಿಸ್ವಿತ್ ಪರ್ಯಭುಂಕ್ಥಾಸ್ತ್ವಂ
ಸಂಭೋಜ್ಯಾನ್ ವೃದ್ಧಬಾಲಕಾನ್ ।
ಜುಗುಪ್ಸಿತಂ ಕರ್ಮ ಕಿಂಚಿತ್
ಕೃತ ವಾನಸದಕ್ಷಮಮ್ ॥೪೩॥
ಕಚ್ಚಿತ್ ಪ್ರೇಷ್ಠತಮೇನಾಥ
ಹೃದಯೇನಾತ್ಮಬಂಧುನಾ ।
ಶೂನ್ಯೋSಸಿ ರಹಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ಮನ್ಯಸೇ ತೇSನ್ಯಥಾ
ಹಿ ರುಕ್ ॥೪೪॥
॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪ್ರಥಮಸ್ಕಂಧೇ ತ್ರಯೋದಶೋSಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭಾಗವತ ಮಹಾಪುರಾಣದ ಮೊದಲ ಸ್ಕಂಧದ ಹದಿಮೂರನೇ ಅಧ್ಯಾಯ ಮುಗಿಯಿತು.
*********
No comments:
Post a Comment